‘Onze Lieve Heer heeft rare kostgangers’, zeiden de mensen vroeger als er een bijzonder type over straat liep. In de kerk zijn we iets aardiger voor elkaar: “Je bent uniek. Kom maar zoals je bent. Je bent een parel in Gods hand.” Maar de praktijk is weerbarstig. Zeker mensen met een ‘etiketje’ als ADHD, hoogbegaafdheid, HSP of autisme ervaren niet altijd dat ze er echt bij horen. Hoe uniek mogen we zijn in de kerk?
Ruimte
In de kerk is ruimte voor mensen die rust nodig hebben, maar ook voor wie houdt van leven in de brouwerij. De een geniet van de ontmoeting na de dienst, de ander verschuilt zich op de achterste rij om maar niet aangesproken te worden. Sommige mensen willen geraakt worden in hun gevoel, en anderen zijn pas blij als de bijbel grondig doorgeploegd wordt. En we zitten allemaal in dezelfde kerk, we delen hetzelfde geloof en worden aangesproken door hetzelfde evangelie.
Rotsvast geloof
Jenneke Wolvers en haar man Gijsbert kennen deze diversiteit in hun eigen gezin. Ze hebben negen kinderen. Een paar van hen hebben ADD, anderen dyslexie of dyscalculie, en eentje is hoogbegaafd. Een van hun zonen heeft PDD NOS, een vorm van autisme. “Hij voelt zich niet thuis in de kerk. Dat heeft alles te maken met het sociale verkeer. Hij heeft een sterk rechtvaardigheidsgevoel. Ik vind dat prachtig. Maar in de kerk is dat wel eens lastig, want ook daar gebeuren soms oneerlijke zaken of dingen die hij niet kan plaatsen. Hij gaat daarover graag in discussie en weet dan niet van ophouden. Het voordeel van die rechtlijnigheid is wel dat hij een rotsvast geloof heeft. Daar valt niet aan te tornen. We lezen samen veel in de Bijbel. Dat is onze Bron. We proberen in die gesprekken de kern van het geloof onder de aandacht te brengen, het persoonlijke geloof in een persoonlijk God. Dat is iets wat je als ouders altijd kunt proberen, gewoon aan tafel, de huisgodsdienst. Mijn man heeft er wel moeite mee dat onze zoon geen kerk meer bezoekt. Ik heb dat losgelaten. Vind maar eens een auti-vriendelijke kerk…”
Spiegel
In al onze ijver om de ‘zwarte’ schaapjes zoveel mogelijk bij de kudde te houden, zouden we bijna vergeten dat ze niet voor niets aan de kudde gegeven zijn. Ze zijn geen last, maar een manier van God om ons iets te leren, zegt Janneke Schelling, moeder van drie kinderen.
“Onze kinderen zijn bijvoorbeeld erg gericht op mensen en heel gevoelig voor sfeer. Dat geldt nog het meest voor onze zoon die de diagnose PPD-nos heeft. Als hij meegaat naar de kerk, is hij soms na 20 minuten al tot zijn nek overprikkeld. Alleen al door alles wat hij opvangt aan onderhuidse spanning, verdrietige sfeer, of onderlinge blikken. Hij voelt het allemaal haarfijn aan. In iedere kerk, ook in de onze, spelen dingen die nog uitgepraat moeten worden. Zijn talent kan een spiegel zijn voor anderen. Hij ontmaskert veel pijn en verborgen verdriet. Als mensen dat onder ogen zien, en uitspreken, dan kunnen we met een schone lei verder. Ja, wat dat betreft is onze zoon een zegen voor de gemeente.”
Maar anderen zijn ook een zegen voor hem. “Hij was een tijd niet mee naar de kerk geweest. Een gemeentelid kwam naar me toe en zei: ‘Ik mis hem, wil je hem de groeten doen?’ Dat heb ik netjes doorgegeven, maar er kwam weinig reactie. Tot hij twee weken later zei: “Er had iemand naar me gevraagd, he? Ik denk dat ik maar weer eens naar de kerk ga.”
Kwetsbaarheid
Helaas bestaat er geen succesrecept voor een kerkdienst waar iedereen blij van wordt. Een vleugje rust voor de ADHD’ers, een onsje duidelijkheid voor de autisten en een snuf diepgang voor de hoogbegaafden. In het bijbelboek Numeri staan zoveel dingen over mensen die afwijken. Ze hebben ander gedrag of een ander geloof. De enige manier waarop we met anderen kunnen omgaan is zoals God dat deed. Heb je honger? Dan geef ik je brood uit de hemel. Dorst? Je krijgt water in de woestijn. De uitdaging is niet zozeer: hoe kan ik mij aanpassen zodat de ander zich erbij voelt horen. Maar: hoe kan ik de ander laten merken dat ik hem of haar waardevol vind? God zegt het met manna: ‘Ik wil dat je leeft. Ik heb een boodschap aan je.’ Ik ben blij als jouw hoogbegaafde zoon in onze kerk een kritische opmerking maakt die wij misschien onaangepast noemen, maar waardoor mensen aan het denken gezet worden. Of als die creatieve jongen met autisme een prachtig schilderij maakt waar ik over kan preken. Elke ander die op je weg komt, is een kans om mens te worden zoals Ik je heb bedoeld, zegt Jezus. Wat gebeurt er met mijzelf, als ik iemand tegenkom die anders is? Dat is de belangrijkste vraag!”
Jenneke Wolvers heeft een onderwijsachtergrond en schreef, samen met anderen, een bijbels dagboekje voor jongeren met autisme. De manier waarop we in de kerk het geloof doorgeven, landt bij deze jongeren vaak niet. “Veel preken en Bijbelstudies starten met een verhaal dat aansluit bij de belevingswereld van jongeren. De stap van die situatie naar de Bijbeltekst is voor veel jongeren met autisme te groot. In dit boekje beginnen we dus altijd met een bijbeltekst, die we daarna stukje bij beetje uitleggen. Pas aan het eind komt de toepassing. Mensen met autisme hebben vaak ook moeite met beeldspraak. En dat terwijl de bijbel daar vol mee staat. Neem alleen de gelijkenissen al. In ons boekje worden beelden altijd uitgelegd.”
Bijbels dagboek voor tieners, helder, informatief, concreet.
Tera Voorwinden en Jenneke Wolvers (red.) Uitgeverij Columbus.
Google+
Uw naam
Uw e-mail adres
Naam ontvanger
E-mail adres ontvanger
Uw bericht
Nog meer mooie artikelen van de EO lezen? Meld je aan voor ons gratis online-magazine en ontvang elke twee maanden Het Beste van de EO in je mailbox. Laat je inspireren, reageer of win mooie prijzen!
Voornaam
Tussenvoegsel(s)
Achternaam
E-mailadres *
Dit is een gedeelte uit een artikel door journalist Jacomine Oosterhoff uit het magazine Eva.
marianne van der arend
13-03-2019
in ons gezin heeft mijn man geen autisme, ikzelf en onze kinderen wel. ik mocht eens voor de gemeente mn uitleg over autisme geven, daardoor kregen we zelf meer begrip. En mensen gaven nog jaren aan, dat anders zijn door dementie, ziekte enz makkelijker is door die presentatie. ik vond het heel leuk daarin te kunnen betekenen. ik doe geen vrijwilligerswerk in de kerk. Lukt me niet. Wordt daarin gerespecteerd. En zelfs wordt ons eigen vrijwilligerswerk voor mensen met autisme soms financieel door de kerk ondersteund. bv reiskosten voor gasten van ons in schuldhulpverlening of kleding voor een verstandelijk gehandicaptje man die we 2 maanden opvingen. Dan voel je je zo gesteund in je werk, dat is belangrijker dan het geld. mn dochter is bijna 2 jaar ziek door kanker, ze is nu 14. Het is zo fijn hoe we door onze gemeente gedragen worden. daarbij communiceer ik bv soms heel ongewoon en ik vergeet vaak info door te geven. heeft bij mij met zwak in normaliteit herkennen in communicatie. en qua organisatie heb ik wie welke info wanneer t beste kan hebben helemaal niet door. Maar wat een moeder met autisme niet kan, kunnen 1000 andere moeders wel. dus 1 zuster in geloof, vraagt me wat er is, en zijn maakt er nette mail met gebedspunten van, of verwoord waar de dominee om gevraagd wordt voor te bidden. heerlijk om aan te nemen, deze hulp. ons helpt dat we open kunnen zijn. ik heb goed leren uitleggen doordat ik vroeger aardrijkskunde gaf en nu ruim 10 jaar trainingen ed over autisme geef aan allerlei doelgroepen. mn dochter is open over haar ziekte kanker. bezoek graag eens haar youtube JustAllison (en abonneer gelijk, ze is blij daarmee) leen graag in je gemeente openheid als je die zelf niet hebt. nodig mij of bv koningskind uit voor presentatie over autisme in je kerk waarom integratie van verschillende mensen is zo'n toevoeging. oog voor waarde maakt dat bij ons in de gemeente iedereen telt met zijn/haar gave. iemand met autisme maakte een raam in glas en lood. een jongeman met autisme en verstandelijk anders zijn begeleid bij de logeerweekeind van de jeugd. heel fijn voor onze kinderen. het anders denken is soms zoooo lastig te begrijpen en vooral begrip en hulp aan elkaar en contact is veel makkelijker door openheid. oproep. leer elkaar kennen. zoveel van onze vrienden met autisme hebben naast ons soms geen of nauwelijks vrienden. Wat is een gezin met een extra stoel voor de gast dan veel waard. en wat kunnen de volwassenen met as veel voor families met kind met as betekenen. wat is een kerkdienst voor gehandicapten waard. Veel, zie ik. Een vrouw die daarna een bakje koffie aanbied en een wandeling door de tuin na de kerk vooraf aan het weer terugbrengen met de auto is voor de ander een belangrijk sociale contact. met onze stichting 4autism proberen we integratie tussen 'verschillende denkwerelden te bevorderen. hoop jullie worden ook enthousiast over integratie. je krijgt het dubbel en dwars terug in je kerk. supermooi
kees den toom
24-02-2019
ik wil graag reageren op het bericht van A K de vrouw die een hersenbeschadiging op liep en werd afgeschreven door de vrouwen-bijbelgroep ik moet hier om huilen .hoe is het mogelijk , dit zijn kerkgangers maar dit zijn geen echte Chistenen .ze vinden dat ik meer moet bidden voor herstel .maar dat doe je toch niet alleen .daar heb je de hulp van je broeders en zusters bij nodig .ik ben lid van een kerk waar iedereen welkom is ,waar geen kerkje word gespeeld .maar waar het Evangelie word gebracht en liefde de boven toon voert . ik zou deze vrouw zo,n gemeente toe willen wensen .veel liefde en Gods Zegen gewenst .
A K
23-02-2019
Ik zat niet meer bij een Kerk, omdat onze gemeente ophield te bestaan. Maar gelukkig was daar nog wel de Bijbel-Vrouwengroep. Totdat.... Ik in 2013 een ongeluk kreeg, waarbij ik blijvende hersenbeschadiging op liep. In het begin was iedereen aardig, maar toen ik, en dus ook zij, erachter kwam dat mijn hersenletsel precies op de plaats zat waar het geloof wordt 'beleefd', en daardoor ik niets meer begreep of voelde van geloof, hebben ze mij 'vriendelijk' gevraagd om niet meer te komen. Ze willen ook geen enkel contact meer. Ze vinden dat ik weer moet gaan geloven, en heel veel bidden om herstel. Het feit dat dat herstel niet gebeurd, komt volgens hen om dat ik er niet genoeg voor bid, een soort 'eigen schuld'. Op twee vriendinnen na, heeft iedereen me laten vallen. Alsof de hersenbeschadiging op zich nog niet genoeg is. Ik mis God heel erg in mijn leven, Hij was mijn Vriend, en ik mis de groep, en alles wat daar bij hoorde. Ik kan daar zó verdrietig en boos om worden.....
Baudie
04-03-2019
U bent heel erg slecht en zeer onchristelijk behandeld terwijl u verdorie in een rouwproces zat doordat u belangrijke dingen bent kwijtgeraakt juist. Bij deze mensen moet u ook niet meer WILLEN zijn. Christenen zijn vaak niet geheel anders zoals Jezus vraagt en toch went dat nooit. Ga met deze pijn naar Jezus die nooit afwijst en extra liefde voor u heeft ook al voelt u het niet. Ik hoop dat er mensen blijven die WEL door hun gedrag de liefde van Jezus u laten voelen want dat us wat u verdient en nodig heeft. Veel sterkte!
Mink de Vries
22-02-2019
Mooi artikel, met een herkenbare kwetsbare kant maar ook helaas weer met een stigmatiserende kant. Het zal geweldig zijn, maar ook moeilijk, wanneer we net als Jezus de hele mens blijven zien. Niet alleen kijkend naar diagnose of naar wat iemand niet kan. Maar iemand in zijn of haar kracht zetten zonder de kwetsbaarheid uit het oog te verliezen. In het onderwijs en de kerk( de plekken waar ik werk) kom ik te veel jongeren en volwassenen tegen met een zelf stigma. Jarenlang gezien worden als de persoon met...., jarenlang uit de klas gehaald worden, jarenlang apart behandeld worden als---. Misschien allemaal nodig, maar waar is de andere kant ? Als ervaringsdeskundige en ambassadeur van Samen Sterk Zonder Stigma is er nog veel te doen. Dit artikel helpt ! Het maakt verbinding en komt niet alleen met vreugde maar ook met pijn. Laten we het gesprek vooral voortzetten.
Laurens Wijgers
21-02-2019
Ik ben vrijwilliger bij mensen met een beperking en het zijn fijne lieve mensen die heel gevoelig zijn, en net zoals gewone mensen geaccepteerd willen worden.
Laurens Wijgers
21-02-2019
Mijn ervaring is, dat mensen die zich Christen noemen elkaar enorm veel pijn kunnen doen, en dat heeft mij persoonlijk veel pijn gedaan. Dat weer heeft bij mij heel veel met mijn vertrouwen gedaan.
Bert
19-02-2019
Hoi. Ik vind het wel een aardig artikel. Heb zelf ADD + Bipolariteit en dat kan je zien als zegen of backpack ;) Ergens vind ik het een beetje psychisch gepraat. Betekent dit dat je dan maar maatwerk moet gaan leveren als kerk? Dat deden de gereformeerden en de kerken stroomden leeg. Als je gewoon de Geest van God z’n gang laat gaan wordt iedereen wel geraakt! Hou je bij de Bijbel en laat je vullen door God. God heeft iedereen geschapen mét of zonder handicap dus wie weet beter dan Hij wat je nodig hebt? En zie het als zegen dat er zoveel manieren van kerk of gemeente zijn mogelijk zijn in Nederland, voor ieder wat wils! En ja ik voel me steeds minder thuis in een rechtse behoudende gemeente. Daarmee keur ik deze niet af, maar de rechtlijnigheid en starre traditionele vorm botst met mijn vrije manier van denken. Verder beleef je er weinig en is gemeente zijn niet veel meer dan 1,5 uur stilzitten en een rol snoep doorgeven met een vriendelijk knikje. O ja soms nog de koffie na afloop 1x per maand. En de bijbelstudies met de kring... en laat ik deze laatste manieren van gemeente zijn nou net meer waarderen. Dus op zoek naar de vrije vorm. Wat het artikel ook zegt, als je maar in verbinding blijft met iemand met autisme of wat dan ook, zelfs als ie de kerk uitloopt. God zit niet in een gebouw. God is bij de mensen die Hem nodig hebben en laten deze mensen dat soms net wat meer nodig hebben dan ‘normale’ mensen.
Irja
06-03-2019
Dag Bert, zag jouw reactie. Ikzelf ben ook bipolair maar heb ook last van overprikkeling, ben heel gevoelig voor sfeer en blikken van mensen. Hoe is bij jou de diagnose gesteld van bipolair zijn EN add? Ikzelf heb de GGZ vaarwel gezegd omdat bidden, zingen, rozekrans bidden en vrijwilligerswerk voor de kerk mij veel meer heeft gebracht.
Laurens Wijgers
19-02-2019
Ik heb vele jaren de kerk bezocht waar ik belijdend lid van was . Ik heb vaak naar een preek geluisterd waarin wel 20 keer het woord dood werd gepredikt. Ik ben vele jaren uitvaartmedewerker geweest, en stoorde mij enorm als ik op een zondag weer eens zo"n preek te horen kreeg. Ik was vaak al door de week met de dood bezig. Voor mij was dat dan genoeg. Maar er spelen ook andere dingen waarom ik nu niet meer in de kerk kom.
Rolien Smaling
19-02-2019
Wat een raak artikel. Het is heel belangrijk dat we hier bij stilstaan. Niet iedereen in de kerk "luistert" op dezelfde manier. Ik begeleid als coach kinderen die hooggevoelig zijn. Zij vangen bijzonder veel extra prikkels op. Zorg dat je als ouder in de gaten houdt hoe je kind alles verwerkt!
Carina Bezemer-Wagemakers
19-02-2019
In onze kerk in Gouda bestaat sinds lange tijd een kindernevendienstgroep voor kinderen en jongeren met autisme. Het verschil met de 'gewone' kindernevendienst is dat het gedurende de hele kerkdienst is eenmaal per drie weken, volgens een vast schema verloopt en er veel persoonlijke aandacht is. Verder gebruiken we dezelfde methode als voor de andere kinderen. Onze (4) jongens komen bijzonder graag en voelen zich er veilig. Tweemaal per jaar komen ouders en leiding samen om dingen door te spreken voor het komende half jaar.
Karin Wiersma-Timmer
19-02-2019
Door onze dochter met een ernstige verstandelijke beperking is er het peuterbijbeluur opgericht. En dat is nog steeds zo gebleven terwijl onze dochter op een woongroep woont. En er was extra ruimte voor haar nodig toen ze te groot was voor het peuterbijbeluur, maar die hadden ze niet in onze kerk. Er werd een oproepje geplaatst en bij de RK hadden ze een zaaltje over en zo was er contact tussen de chr.ger. kerk en de RK.
Roelie Reiling
19-02-2019
Prachtig artikel. Ik werk zelf als dominee in een gemeente waar mensen met een beperking de “ maat” zijn en anderen ook welkom zijn. Voor wie het interessant en zinvol vindt, kijk eens op www.onbeperktgeloven.nl en/of de gelijknamige Facebookpagina waar wekelijks een inspirerend voorbeeld, uitspraak of doordenkertje staat
Richtje van der Veen
19-02-2019
aha,de zwakken zullen de sterken leiden.