Veel ouders weten instinctief hoe je een verdrietig kind troost. Maar hoe troost je een volwassene die rouwt? Daar zijn goede manieren voor. En er zijn dingen die je vooral níét moet zeggen. Volgens sociaal psycholoog en etiquettedeskundige Beatrijs Ritsema is de basis van etiquette altijd: rekening houden met anderen.
Uit een mix van wat professionals én ervaringsdeskundigen gezegd hebben over: hoe moet ik troosten?, hierbij vijf tips. Let wel: wat voor de één werkt, werkt averechts voor de ander. Een ‘troosthandboek’ is dus moeilijk te schrijven. Het is belangrijk dat je altijd rekening houdt met de persoonlijkheid van degene die rouwt.
Natuurlijk moet je het verdriet serieus nemen, alleen over de ander praten, niet vragen of het verdriet al voorbij is, opengooien of een knuffel eventueel gewenst is en contact zoeken. Maar er is meer.
Het kan zijn dat je niet begrijpt waarom een vriend of vriendin helemaal kapot is van een vroege miskraam, of van het feit dat zijn hond een spuitje heeft gekregen. Maar als je troost wilt bieden, gaat het niet om jouw gevoel, maar om dat van de ander.
Wie rouwt, kan niets met holle frasen als ‘Mijn deur staat altijd open’ of ‘Je weet me te vinden’, zegt sociaal psycholoog Beatrijs Ritsema. Wel kunnen troosters iets concreets doen, zoals boodschappen doen, koken of kinderen van school halen. En als het een collega betreft: vraag of je werkzaamheden kunt overnemen.
Een vader uit België die zijn jonge zoontje verloor, schreef in een blog hoe hij de ochtend na de eerste nacht thuis een zak pistoletjes voor zijn deur aantrof, de dag erop weer, en zo wekenlang. De dood is primitief en oeroud, schreef hij, net als eten en drinken. Dus zo’n gebaar helpt. Ook zegt hij tegen troostbieders: ‘Een familie die op een dusdanige wijze gekwetst is, zal zichzelf niet opdringen. Zij kruipt net als een gewond dier terug in de donkere geborgenheid van haar hol of grot. Dring uzelf op.’
Oprechte aandacht en een luisterend oor lijken steeds schaarser te worden in onze maatschappij waarin ‘zenden’ de overhand heeft gekregen. De vrienden van Job (die uit de Bijbel) deden iets wijs: ze gingen zeven dagen en nachten naast Job zitten, om hun vriend te troosten. Als je dat doet bij iemand die treurt, komen de verhalen over het gemis vanzelf.
Vraag aan degene die rouwt waaraan hij of zij behoefte heeft. Een goed gesprek, of juist even samen sporten? Een avondje uit, of thuis herinneringen ophalen?
Voor iemand die een geliefde heeft verloren, zijn de geboorte- en sterfdatum van de overledene extra belangrijk. Het minste wat je kunt doen, is die datum in je agenda zetten en op de dag zelf iets van je laten horen, bijvoorbeeld via een kaartje, belletje of bloemetje. Meestal raakt zo’n datum na een jaar of twee in de vergetelheid, behalve bij de nabestaanden, voor wie het verdriet nog even heftig kan zijn als aan het begin.
Tekst: Wilfred Hermans
De EO heeft een platform op website tv en Facebook om rouw en verlies bespreekbaar te maken: ‘Ik mis je’. Op www.ikmisje.tv kan iedereen terecht die een naaste is verloren om herinneringen te delen, verhalen te lezen en een monumentje te plaatsen. De tv-uitzendingen van ‘Ik mis je’ starten weer op zaterdag 16 maart 2019.
Presentator Hella van der Wijst spreekt voor ‘Ik mis je’ veel verschillende mensen bij het graf van hun geliefde. Dit levert unieke inzichten op in de manier waarop mensen in Nederland rouwen en omgaan met verlies. Hierover schreef Hella het boek: ‘Troost, als je iemand mist’. Hella: “Ik ontdekte de eenvoud en kracht van misschien wel de oudste en meest doeltreffende vorm van troost: je verdriet delen. Net als de site van ‘Ik mis je’ laten ook de levensverhalen van gewone mensen zien dat rouw geen ziekte is, maar bij het leven hoort”.
Het boek ‘Troost’ bevat twintig verhalen van mensen die geliefden verloren. Daarnaast geven rouwdeskundigen en wetenschappers vanuit unieke invalshoeken inzichten in de wereld van verdriet en troost. Bestel ‘m via ikmisje.tv/boek
Google+
Uw naam
Uw e-mail adres
Naam ontvanger
E-mail adres ontvanger
Uw bericht
Nog meer mooie artikelen van de EO lezen? Meld je aan voor ons gratis online-magazine en ontvang elke twee maanden Het Beste van de EO in je mailbox. Laat je inspireren, reageer of win mooie prijzen!
Voornaam
Tussenvoegsel(s)
Achternaam
E-mailadres *
Dit is een gedeelte van een artikel uit het magazine Visie.