‘Jongeren hebben een neus voor onechtheid

.
Tieners en de kerk vormen meestal niet het meest gelukkige huwelijk. Daarom leggen we deze vraag eens onder de loep: wat is er bekend over de ontwikkeling van het puberbrein, en hoe kunnen we daar als kerk en als ouders op inspelen?

Lees verder

“Cruciaal bij tieners is dat ze enerzijds graag bij de groep willen horen, en anderzijds ook volop bezig zijn met het ontwikkelen van hun identiteit. Dat is een soort dubbelheid, die – als het om de kerk gaat – best spannend is. Want ook daar geldt dat het heel belangrijk is dat ze erbij mogen horen, dus onderdeel vormen van de groep, en tegelijk ruimte krijgen om zichzelf te ontwikkelen in hun eigen geloof. Het is een hele uitdaging om daar een goede balans in te vinden.”

Aan het woord is Nelleke Plomp. Zij deed onderzoek naar betrokkenheid van jongeren bij de preek en heeft zich daarvoor verdiept in geloofsontwikkeling bij jongeren en de psychologie van het puberbrein. Het tweede punt dat Nelleke wil noemen, is het grote belang van ‘mensen om hen heen’. “Vooral leeftijdsgenoten spelen in hun geloofsontwikkeling een belangrijke rol. Dit geldt zowel voor jongere als voor oudere tieners.”

Kerk-oma

Maar wat als leeftijdsgenoten in de kerk nagenoeg ontbreken? “Dan zijn daar wel creatieve ‘oplossingen’ voor te bedenken,” antwoordt Nelleke. “Een collega maakte een filmpje over kerk-oma’s en -opa’s. Daarin kwam een 18-jarige jongen aan het woord die in zo’n vergrijsde gemeente zit. Vanaf zijn 12e, het moment dat hij de kindernevendienst verliet, heeft hij een kerk-oma. ‘Als ik weet dat zij in de kerk zit,’ vertelde hij, ‘ga ik er met meer plezier heen. Dan kijk ik altijd even of zij er is en geef ik haar een hug.’ Dus het kúnnen ook oudere gemeenteleden zijn die maken dat jij je als jongere thuis voelt in de kerk. Als leeftijdsgenoten er niet zijn, zijn er dus andere manieren om toch in relaties te investeren.”

‘Als ik weet dat mijn kerk-oma in de kerk zit, ga ik met meer plezier naar de kerk’

‘Als je zelf als ouder altijd met een chagrijnig gezicht in de kerkbank zit…’

Jongeren denken vaak moralistisch

Het derde wat Nelleke naar voren brengt, is een term waar ze in haar onderzoek op stuitte: moralistisch-therapeutisch deïsme. Jongeren denken vaak moralistisch. Ze zien geloven als een set regels. Ze legt uit: “Dit kan zomaar uitmonden in ‘moralistisch-therapeutisch deïsme’. Dit houdt in dat jongeren geloven in juist een niet-persoonlijke, liefdevolle God. Uit Amerikaans onderzoek blijkt dat jongeren die zo geloven, vaak weinig passie voor het geloof en verlangen hebben om te groeien als discipel van Jezus. Maar christelijk geloof gaat niet om regels, maar om vertrouwen op God. Overgave aan Hem. Voor jongeren is dat, in deze fase, lastig te doorgronden, maar wel belangrijk om voor te leven.”

Jongeren hebben een neus voor onechtheid, dus ook in de kerk en bij volwassen gelovigen. Authenticiteit is daarom het sleutelwoord. “Tieners moeten aan ons als volwassen gelovigen zien dat we ‘echt’ zijn. Zij denken: oké, als ouder, jeugdleider of dominee wil je graag dat ik geloof, maar waarom eigenlijk? Wat betekent het dan voor jóuw leven? Je kunt wel tegen een jongere zeggen dat het belangrijk is om naar de kerk te gaan, maar als je zelf als ouder altijd met een chagrijnig gezicht in de kerkbank zit…”

De kerkgang als normaal gezinsritme

Zelf was Nelleke verrast door de conclusies van een Nederlands onderzoek van pakweg vijf jaar geleden, dat draaide om deze vraag: welke factoren maken dat jongeren uiteindelijk bij de kerk betrokken blijven? “Ze gewoon meenemen, oftewel de kerkgang als normaal gezinsritme: dát was de belangrijkste factor. Geloofsgesprekken thuis, ouders die heel bewust zelf geloven? Ook belangrijk, maar minder doorslaggevend dan kerkgang als goede gewoonte. Voor mij als jeugdwerker was dit een echte eyeopener. Dus dat je tegen je tieners zegt: ‘Wij gaan gewoon elke zondag naar de kerk, dit hoort bij ons gezin. En nee, die kerk is misschien niet altijd ‘leuk’. Maar we horen er wel.”

Nelleke Plomp werkt bij JOP (Jong Protestant, de jeugdorganisatie van de PKN) en houdt zich bezig met kinderen en jongeren en de kerkdienst. Ook is ze projectleider van Kliederkerk Nederland (Kliederkerk.nl). Ze is moeder van drie kinderen (7, 10 en 12).

Tekst: Gert-Jan Schaap  |  Beeld: Mariska Kalma


Dit is een gedeelte van een artikel uit het magazine Visie. Meer lezen? Vraag een gratis proefnummer aan van Visie aan!

Proefnummer aanvragen

Verras je puber eens met ons Jongerenmagazine Beam. Vraag een gratis proefnummer aan.

Proefnummer aanvragen

Podcast Frankie

Een podcast waarin wij, pubers, vertellen over ons leven. Wat we meemaken, waar we mee worstelen en wat we leren. Dat vertellen, dat doen we anoniem. Niet omdat we schijterds zijn, maar omdat het nou eens niet gaat om het plaatje. Het gaat om ons verhaal.

Naar de podcast

Gerelateerde artikelen

LAZARUS

Zin in online debat? Kijk naar deze nieuwe serie Tegen beter weten? over geloof en wetenschap.

EVA

Geloof jij in wonderen? Misschien is het wel gewoon je intuïtie, toch?

Wat doe jij met de combi tiener en naar de kerk gaan?

Reacties

Thank you for your comment.

    Er is nog geen reactie geplaatst

Video
Delen

Uw naam

E-mail

Naam ontvanger

E-mail adres ontvanger

Uw bericht

Verstuur

Share

E-mail

Facebook

Twitter

Google+

LinkedIn

Contact

Verstuur

E-card

Uw naam

Uw e-mail adres

Naam ontvanger

E-mail adres ontvanger

Uw bericht

Verstuur

1
Abonneer op het EO magazine

Nog meer mooie artikelen van de EO lezen? Meld je aan voor ons gratis online-magazine en ontvang elke twee maanden Het Beste van de EO in je mailbox. Laat je inspireren, reageer of win mooie prijzen!

Voornaam

Tussenvoegsel(s)

Achternaam

E-mailadres *

Meld aan

Video